Alles over een laadpaal voor thuis!

Wat is een laadpaal?

Een laadpaal is een oplaadpunt voor elektrische voertuigen. Het bestaat uit een elektrische aansluiting en een kabel die kan worden gebruikt om de accu van een elektrische auto op te laden. Laadpalen kunnen worden geïnstalleerd op openbare plaatsen, bijvoorbeeld langs de weg of in parkeergarages, maar ook bij u thuis.

Hoe werkt een laadpaal?

Een laadpaal is verbonden met het elektriciteitsnet en levert stroom aan de auto via een oplaadkabel. De snelheid waarmee dit gebeurt hangt af van de laadcapaciteit van de auto/accu, de laadpaal en de capaciteit van het netwerk. 

Welke soorten laadpalen zijn er?

Er zijn drie soorten laadpalen: normale laadpalen, snellaadpalen en ultrasnellaadpalen. Een normale laadpaal heeft een laadcapaciteit van 3,7 kW tot 22 kW, wat betekent dat het enkele uren kan duren voordat de accu van een auto volledig is opgeladen. Een snellaadpaal heeft een laadcapaciteit van 50 kW tot 150 kW, waardoor het mogelijk is om de accu van een auto binnen minuten op te laden. Een ultrasnellaadpaal heeft een laadcapaciteit van 150kW tot wel 350 kW, wat nog snellere laadtijden mogelijk maakt.

Deze laatste twee soorten laadpalen vindt u vooral langs snelwegen en op openbare plaatsen, denk hierbij aan laadstations van Fastned, Ionity, Allego en Tesla.

Laadpaal voor thuis

Een elektrische auto via een privé laadpaal opladen, is heel prettig. Het is bovendien goedkoper dan bij een publieke laadpaal én u bent altijd verzekerd van een laadplek. Als u overweegt een laadpaal voor thuis aan te schaffen, zijn er een aantal factoren waar u rekening mee moet houden.

Laadsnelheid
De laadsnelheid is afhankelijk van de capaciteit van de laadpaal en de capaciteit van de accu. Als u dagelijks lange afstanden aflegt en uw auto veel gebruikt, dan wilt u waarschijnlijk een laadpaal met een hogere laadsnelheid. Een laadpaal met een hogere laadsnelheid zal echter ook duurder zijn. Bovendien dient uw meterkast hiervoor geschikt te zijn. 

Aansluiting
Het is belangrijk om te controleren welke aansluiting u nodig heeft voor de auto. De meeste elektrische auto's hebben een Type 2-poort en hebben daarom een laadpaal met een Type 2-aansluiting nodig. Als uw auto een type 1-poort heeft, moet u een laadpaal met een type 1-aansluiting aanschaffen. Afhankelijk van uw persoonlijke situatie thuis kunt u kiezen voor en vaste laadkabel en een afneembare kabel. De meest gangbare EV’s vandaag de dag maken gebruik van een type-2 aansluiting.

Meterkast

Als u overweegt een laadpaal voor thuis aan te schaffen is het belangrijk om te weten of uw meterkast hiervoor geschikt is. Een meterkast bevind zich nooit verder dan drie meter van uw voordeur. Daarnaast vindt u hier ook in de meeste gevallen de groepenkast (verdeelkast of stoppenkast), deze wordt gebruikt om de stroom te verdelen en te beveiligen. Na de hoofdschakelaar wordt de elektriciteit verdeeld via installatie-automaten, aardlekautomaten of aardlekschakelaars. Voor een laadpaal-aansluiting is het belangrijk om te weten of u een 3-fase of 1-fase aansluiting heeft. Dit is meestal terug te vinden de sticker op de (slimme)meter. Heeft u groepenkast nog draaizekeringen? Dan dient de meterkast eerst vervangen te worden. Helaas zijn de meeste 3-fase aansluitingen in woningen gezekerd op 25A. Indien u dit wil verhogen dan dient u hiervoor een aanvraag te doen bij uw netwerkbeheerder. Houdt hierbij wel rekening met het feit dat u dan waarschijnlijk hogere netwerk beheerkosten gaat betalen. 

Welke aansluiting heeft u nodig?

• Laadvermogen 7,4 kW (1x 16A) 
• Laadvermogen 11 kW (3x 25A)
• Laadvermogen 22 kW (3x 32A) 

Wilt u naast een laadpaal ook elektrisch (gaan) koken en/of zonnepanelen gaan installeren? Dan kunt u het beste een 3-fase aansluiting overwegen. 

Voor het aansluiten van een laadpaal in de groepenkast is een aardlekschakelaar met een B karakteristiek vereist, minimaal 230V 40A bij 1-fase en 400V 63A bij 3-fase. In het geval dat de laadpaal is voorzien van een interne DC beveiliging dan kunt u ook een kiezen voor een aardlekschakelaar type A. 

Note: de meeste laadpalen op de markt zijn tegenwoordig voorzien van een interne DC beveiliging

Voedingskabel

Een belangrijk onderdeel van het realiseren van een laadpaal is de kabel van de groepenkast naar de laadpaal zelf. Er zijn in dit geval twee opties, de laadpaal tegen de gevel plaatsen of vrijstaand op de oprit of bij een garage. Kortweg gezegd ingegraven of niet ingegraven. 

Indien uw voedingskabel niet ingegraven hoeft te worden dan kunt u gebruik maken van een YMVK installatiekabel. Bij 16A en maximaal 50 meter tussen de meterkast en de laadpaal is een kabel met geleiderdoorsnede van 4mm² geschikt, bij meer dan 50 meter wordt 6mm² geadviseerd. Bij 25A tot 32A is dit 6mm², en 10mm² bij 50 meter of meer.

Indien uw voedingskabel wel ingegraven dient te worden dan kunt (lees moet) u gebruik maken van een YMVK-AS grondkabel. Bij 16A en maximaal 50 meter tussen de meterkast en de laadpaal is een kabel met geleiderdoorsnede van 4mm² geschikt, bij meer dan 50 meter wordt 6mm² geadviseerd. Bij 25A tot 32A is dit ook 6mm², en 10mm² bij 50 meter of meer.

Belangrijke tip: in het geval u een kabel in de grond gaat leggen kies dan al voor een 3-fasen kabel, zo bent u al voorbereid op toekomstige wijzigingen en voorkomt dat u later weer moet gaan graven. 

Naast een voedingskabel is misschien ook handig om meteen een datakabel naar de laadpaal te voeren. Slim in het geval dat er geen WiFi netwerk beschikbaar is of de laadpaal niet over een 4G verbinding beschikt. De meeste laadpalen hebben namelijk een internetverbinding nodig voor load balancing en Over-the-Air (OTA) software updates. 

Voor thuis is het belangrijk om een veilige en correct geïnstalleerde laadpaal te hebben. Overweeg daarom altijd om een erkend installatiebedrijf in te huren om de laadpaal te installeren. Zo weet u zeker dat u uw EV veilig kunt opladen en uw groepenkast hiervoor geschikt is. De kosten voor het aanpassen van uw installatie komen bovenop de aanschaf van een laadpaal.

Verschil type 1 en type 2 stekker?

Een type 1 stekker voor EV’s, ook wel bekend als een SAE J1772-stekker, wordt voornamelijk gebruikt in Noord-Amerika en Japan. Oorspronkelijk was dit type aansluiting ontwikkeld voor woningen met een 1-fase aansluiting.

Een Type 2 stekker, ook bekend als een Mennekes-stekker, wordt voornamelijk gebruikt in Europa en is ontworpen om te voldoen aan de IEC 62196-norm. De stekker bevat vier geleiders voor 3-fase auto’s en is ontworpen voor een driefasige lading van maximaal 43 kW. Onlangs is besloten om binnen Europa dit type stekker tot standaard te maken. Veel elektrische auto's die in Europa worden verkocht, hebben ook al een type 2-poort voor het opladen van de accu. Sommige Europese autofabrikanten leveren ook auto's met een Type 1-poort, omdat deze poort nog steeds veel wordt gebruikt in andere delen van de wereld.

Als u een elektrische auto heeft, is het belangrijk om te weten welk type stekker er bij uw auto hoort. Zo kunt u ervoor zorgen dat u de juiste oplaadkabel heeft en de juiste laadpaal gebruikt wanneer u uw auto oplaadt. Veel laadpalen hebben tegenwoordig echter meerdere aansluitingen, zodat ze geschikt zijn voor zowel type 1- als type 2-stekkers.

CCS staat voor Combined Charging System en is de Europese standaard connector voor het met gelijkstroom (DC) opladen van elektrische voertuigen (tot wel 400 kW). Deze komt u bijna altijd tegen bij snelladers langs snelwegen en op openbare laadplaatsen. Daarnaast vindt u bij de meeste snelladers ook nog een CHAdeMO stekker. Een CHAdeMO stekker kan maximaal tot 100 kW en wordt vooral gebruikt in Aziatische auto's. De CHAdeMO stekker zal naar verwachting in een rap tempo verdwijnen. Thuis laad u uw auto op met wisselstroom (AC).

Laadpaal aanvragen bij de gemeente?

In de meeste gemeente is het mogelijk om een openbare laadpaal aan te vragen. Er zijn verschillende partijen die de installatie en het beheer van laadpalen regelen, zoals netbeheerders, laadpaalproviders en energiebedrijven. Bij het aanvragen van een laadpaal moet rekening worden gehouden met de beschikbaarheid van parkeerplaatsen en de kosten van de installatie.

Het nadeel hiervan is dat u afhankelijk bent van een vrije laadplaats en de kosten vele malen hoger liggen dan bij een thuislader. Met een eigen laadpaal thuis heeft u hier geen last van en is er altijd direct een plek beschikbaar om te laden. Bovendien is dit een stuk voordeliger!

Hoeveel kost een laadpaal voor thuis?

De kosten voor aanschaf en aansluiting van een laadpaal zijn afhankelijk van de wensen, de laadcapaciteit en de opties. Naast de aanschaf van een laadpaal betaalt u ook voor de installatie hiervan. De kosten zijn afhankelijk van de gekozen laadpaal en accessoires. Eventuele aanpassingen aan de meterkast staan hier los van.

Houdt daarbij ook rekening met extra kosten voor de voedingskabel naar de laadpaal, eventueel graafwerk, bestrating opnieuw leggen en boorwerkzaamheden.

Uw elektrische auto thuis opladen is veelal de goedkoopste manier om te laden. Bovendien gebeurt dit vrijwel altijd 's nachts zodat u in de ochtend direct weer op weg kunt.

Note: In vrijwel alle gemeentes in Nederland is het niet toegestaan om een laadkabel vanuit huis naar een op straat geparkeerde auto te leggen.

Vaste kabel of socket aansluiting?

Al tijdens het kiezen welke laadpaal u gaat aanschaffen dient u een keuze te maken tussen een laadpaal met vaste kabel of een socketaansluiting. Beide hebben zo hun voor- en nadelen. Een vaste kabel wordt na gebruik meestal opgehangen aan een daar voor bestemde haak. De kabel hangt het hele jaar buiten en in alle weersomstandigheden. Hierdoor slijt de kabel vaak sneller. Ook is de kabellengte belangrijk, de meeste kabels hebben een lengte tussen de 5 en de 8 meter. Het kan zijn dat in uw situatie een langere kabel gewenst is. Bij een socketaansluiting bent u vrij om zelf de juiste kabel te kiezen. 

Is uw laadpaal semi-publiekelijk gesitueerd? Dan is het misschien beter om te kiezen voor een socketaansluiting. Na het laden kunt u de kabel veilig opbergen en is vandalisme en diefstal van de (koperen) kabel uitgesloten. Veruit het grootste gedeelte van alle laadpalen wordt aangeboden met één socket, maar er zijn ook laadpalen die voorzien zijn van twee sockets. 

De meeste mensen geven de voorkeur aan een laadpaal zonder vaste kabel, vaak omdat zij dit esthetisch mooier vinden dan een laadpaal met vaste kabel. Goed om te weten is dat de meeste EV’s geleverd worden inclusief laadkabel.

Laadpas aanvragen

Wilt u uw elektrische auto onderweg of bij een openbare laadpaal in een parkeergarage of bij een bedrijf opladen dan heeft u een laadpas nodig. Het is een soort lidmaatschapskaart waarmee u toegang heeft tot openbare laadstations en waarmee u het opladen van uw auto kunt betalen. Hier zijn enkele belangrijke factoren waar u op moet letten bij de aanvraag van een laadpas. Er zijn verschillende soorten laadpassen beschikbaar, afhankelijk van het land waar u woont en het bedrijf dat de laadpas verstrekt. Sommige laadpassen zijn specifiek bedoeld voor bepaalde regio's, terwijl andere laadpassen landelijk of zelfs Europees bruikbaar zijn.

Populaire laadpassen zijn er van Shell Recharge, ANWB, Ionity en Fastned. Voor de zakelijke markt is er een pas van MKB Brandstof.

Het is belangrijk om de beschikbare opties en kosten van laadpassen te vergelijken voordat u een keuze maakt. Zo kun u de laadpas kiezen die het beste bij uw behoeften en budget past.

In het geval uw laadpaal thuis semi-publiekelijk gesitueerd is kunt u kiezen voor het starten van een laadsessie met een RFID laadpas of RFID key. Ook kunt u hiermee meerdere gebruikers toegang geven of administratief onderscheid maken tussen bepaalde voertuigen. Een RFID Key wordt gebruikt voor autorisatie bij het laden en is gekoppeld aan een gebruikersprofiel. Ongewenst gebruik wordt hiermee voorkomen en het maakt verrekening van kosten eenvoudiger.

Load Balancing

Wat is load balancing? Load balancing is geen vereiste voor het gebruik van een laadstation maar is een extra toevoeging om uw veiligheid te vergroten en overbelasting van uw elektriciteitsnetwerk te voorkomen. Begrippen die u vaak tegenkomt zijn active load balancing, ook wel dynamische load balancing genoemd, en statische load balancing. Hieronder leggen we het verschil uit.

Dynamic Load balancing
Om stroomuitval te voorkomen tijdens het opladen van uw EV is Dynamic Load Balancing (DLB) uitgevonden. Beschikt uw laadpaal over deze functie, dan bent u verzekerd tegen overbelasting van uw energienetwerk. Een equalizer of load balancer maakt verbinding met uw slimme meter en balanceert automatisch de totale hoeveelheid beschikbare energie tussen de laadrobot en uw woning en grijpt in wanneer een kritische grens bereikt wordt. Ook stelt een equalizer u in staat om het stroomverbruik in uw huis of gebouw te monitoren via een app. Voor een aantal merken laadpalen is dit ook los verkrijgbaar, zoals de Easee Equalizer of Volt Time Load & Solar balancing Module.

Static Load balancing
Static load balancing kan vaak alleen handmatig aangepast worden door een installateur. Doordat er geen verbinding is met de meterkast kan er niet gekeken worden hoeveel stroom er nog beschikbaar is. Er moet dus handmatig ingesteld worden, hoeveel stroom de laadpaal maximaal mag gebruiken. 

Solar charging

Steeds meer mensen beschikken thuis over zonnepanelen. Nu de saldering langzaamaan afgebouwd gaat worden is het interessanter om de overtollige energie te gebruiken voor het laden van uw elektrische auto. De nieuwe generatie laadpalen beschikken over een functie waarmee u kunt kiezen voor een aantal opties zoals 100% netstroom, beperkt netstroom (smart solar) en overschot (100% solar). 

Smart of 100% netstroom
Het laden gebeurt door 100% gebruik te maken van het elektriciteitsnet. 

Beperkt netstroom
Het elektriciteitsnet kan worden beperkt tussen de 1A en 10A en worden aangevuld met overtollige zonne-energie wanneer deze beschikbaar is. Hiermee vallen de kosten per laadsessie goedkoper uit. De laadtijd neemt hierdoor vaak wel toe.

Alleen overschot
Er wordt alleen geladen als er minimaal 6A beschikbaar is. Dit zal alleen voorkomen in de maanden april-augustus wanneer de zon voldoende krachtige schijnt. Hiermee kunt u ‘groen’ en kosteloos laden. De laadtijd neemt hierdoor vaak wel toe.

Het nadeel van solar charging is echter dat u afhankelijk bent van de zon en de hoeveelheid opgewekte stroom. 

Vehicle-to-grid laadpaal

De nieuwe generatie slimme laadstations beschikken over een V2G (vehicle to grid) functie. Deze nieuwe laadmethode wordt ook wel bidirectioneel laden genoemd. Naast het normaal opladen van uw auto kan er ook stroom terug geleverd worden aan het elektriciteitsnet wanneer dit gewenst is. Hiermee kunt u bijvoorbeeld apparatuur in huis van stroom voorzien. Daarnaast kunt u met deze functie én speciale adapter uw auto ook gebruiken voor het opladen van een elektrische fiets, step of scooter.

Note: Om gebruik te kunnen maken van bidirectioneel laden is een geschikte laadpaal nodig en uw EV dient deze methode van laden ook te ondersteunen

Wilt u een offline of een online laadpaal?

Een offline laadpaal heeft geen verbinding nodig en kan alleen bij de paal zelf bediend worden en kan rechtstreeks worden aangesloten op het elektriciteitsnet. Een online laadpaal daarentegen vereist een internetverbinding om te kunnen functioneren. Gebruikers moeten een account aanmaken bij de leverancier van de laadpaal om toegang te krijgen tot de laadpaal en deze te activeren. Gebruikers kunnen ook toegang krijgen tot extra functies zoals betalingsopties, energiebesparingen en statistieken. 

Het wordt gebruikt om informatie te verzenden en ontvangen tussen de laadpaal en de beheersoftware. Dit is belangrijk omdat het de beheerder van de laadpaal in staat stelt om de laadsessies te monitoren en te beheren, en om informatie over de laadpaal zelf te verzamelen. Dit omvat informatie zoals de hoeveelheid stroom die is afgegeven, de laadtijd en het laadvermogen. Deze informatie wordt vervolgens gebruikt om de laadsessies te factureren en te monitoren. 

De verbinding kan ook worden gebruikt om diagnostische informatie over de laadpaal door te sturen naar de beheersoftware. Dit omvat informatie zoals de temperatuur van de laadpaal, de stroomvoorziening en eventuele foutcodes die kunnen optreden. Deze informatie kan worden gebruikt om problemen op te sporen en op te lossen.

Daarnaast wordt deze verbinding ook gebruikt om over-the-air (OTA) software-updates naar de laadpaal te sturen. Dit is belangrijk omdat software-updates nodig zijn om de laadpaal goed te laten functioneren en om eventuele beveiligingslekken te dichten. Een online laadpaal is dus essentieel voor het verzamelen van belangrijke informatie over de laadsessies, te monitoren en te beheren en om problemen snel op te lossen.

MID gekeurde meter

Een laadpaal met ingebouwde MID meter zorgt voor een nauwkeurige energiemeting tijdens het laden en maakt stroomverrekening eenvoudiger en betrouwbaar. Een MID gecertificeerde meter voldoet aan de Europese richtlijnen voor meetinstrumenten en wordt vaak verplicht gesteld bij de verrekening van laadkosten in het geval van een leaseauto of verrekening met uw werkgever. MID staat voor Measurement Instrument Directive, en is voor de officiële richting meetinstrumenten.